De andere kant van Sri Lanka
Sri Lanka is een geweldig land om andere culturen te ontdekken en je in een compleet andere wereld te wanen. Als reiziger heb ik daarom ook erg genoten van de reis door dit prachtige land. Ik vond het fascinerend om te zien hoe het leven daar zo anders is dan bij ons. Kijk alleen al naar de huizen. Sommige hebben geeneens stevige muren en zijn gemaakt van golfplaten en houten latjes. De keukentjes zijn klein en eenvoudig en zijn niet voorzien van vriezers, vaatwassers, waterkokers of blenders, zoals wij dat hebben.
Is dat erg? kun je je afvragen. Vanuit de westerse manier van kijken vinden we al gauw iets zielig en hebben we vaak een idee over hoe andere landen hun problematiek aan zouden moeten pakken. Ik probeerde hier als reiziger onbevooroordeeld in te zijn en gewoon met ogen open te zien hoe alles er om me heen uitzag.
Ik ben er namelijk niet om te bepalen wie er gelukkiger is en wie het beter heeft, want wat betekent het beter hebben eigenlijk? Een huis met alles erop en eraan, je eigen programma’s kijken op de iPad en updates lezen op je smartphone? Of een warme familieband hebben, gezamenlijk eten en samen naar de tempel gaan? Dat is voor iedereen anders en kunnen we niet voor elkaar bepalen.
In de westerse wereld waar veel rijkdom is zie je bijvoorbeeld dat de honger naar meer maar moeilijk te stillen is en vergeten we steeds meer wat nou eigenlijk echt belangrijk is in het leven. We gaan hier (nu pas) met zijn allen aan de yoga en mindfulness omdat we niet meer kunnen voelen wie we zijn. Dat kun je ook een vorm van armoede noemen.
Bij mij ligt de grens wel bij geweld en het manipuleren, gebruiken en uitbuiten van mensen. Dan vind ik inderdaad dat het niet kan, dat het anders moet en dat we hulp kunnen bieden waar nodig is. Deze mensen vragen er ook om, zouden het anders willen en lijden soms zichtbaar voor de ogen van de wereld.
De vrouwen op de theeplantages van Sri Lanka in Elkaduwa bijvoorbeeld werken iedere dag erg hard voor onze English Breakfast Tea en Ceylon-thee. Zij plukken elke dag rond de twintig kilo en dragen dit in een zak dat aan hun hoofd vast zit. Ze krijgen hier ongeveer twee a drie euro per dag voor. Dit is veel te weinig om hun gezin te kunnen voorzien van een (gevarieerde) maaltijd en om hun huis te onderhouden. Voor de basisbehoeften dus, want een studie voor hun kinderen betalen gaat van dit salaris al helemaal lastig. En zo blijven ze gevangen in dit systeem.
Nadat de zakken vol zitten met theeblaadjes lopen de vrouwen naar deze oude fabriek die er als sinds 1934 staat. Daar worden de zakken afgedaan en gewogen. De vrouwen worden betaald naar het aantal kilo dat ze hebben geplukt. Dus stel, je hebt last van je rug en je plukt minder, dan krijg je ook minder uitbetaald.
Dan kun je maar beter doorplukken, toch? Jammer dan voor die rug.
Ik ben in de fabriek geweest als toerist zijnde en mocht binnen geen foto’s maken. Merkwaardig, want blijkbaar is die fabriek dus niet helemaal in de haak, anders kunnen ze het toch met trots aan de buitenwereld laten zien?
Wat je o.a. zag waren zestien machines waardoor de thee heen gaat. Het wordt gedroogd, gezeefd, verwarmt, gescheiden en in grote zakken gedaan. Ik zag op dat moment vooral veel vrouwen aan het werk in de fabriek.
Ze veegden de vloeren, stapelde de thee in groene kratten en beheerde het theeproces. Ongeveer vijf vrouwen waren bezig een hele grote zak thee te wegen op een weegschaal. Elke keer moest er wat meer thee bij en tilden ze de zak een paar keer op, zodat de thee naar de onderkant zakte en er nog wat bij kon. Ze hadden er wel lol in, maar dat kan ook omdat wij vreemdelingen er natuurlijk bij stonden en af en toe vriendelijke blikken met elkaar uitwisselde. Dat tillen en wegen is net als het plukken zwaar lichamelijk werk en bovendien zijn deze vrouwen ook al op leeftijd. Toen de zak vol zat kwam een andere vrouw langs met een pot lijm om de zak dicht te plakken. In het halletje naar de uitgang stonden wel minstens dertig van deze theezakken uitgestald te wachten op transportatie.
Dat de vrouwen dit dus elke dag doen voor zo’n mager loontje is vrij armzalig. Want wie verdienen er wel flink aan dit harde werk? De grote theeleveranciers natuurlijk. De merken. Daarom is het goed om ook voor je thee fair trade te kopen. Deze aflevering van het Klokhuis laat bijvoorbeeld een fair trade theeplantage zien In Sri Lanka van de organisatie Norwood. Het is een andere theeplantage en fabriek dan die ik heb gezien.
In de Klokhuis aflevering zie je bijvoorbeeld mannen de theezakken vullen en klaarmaken. In de fabriek waar ik was zag ik veel vrouwen aan het werk, die volgens mij eerder die dag op de theeplantage gewerkt hebben, maar dat weet ik niet zeker. Ook dragen de vrouwen op de Norwood theeplantage rieten manden met stevige banden aan hun hoofd in plaats van dunne linnen zakken, zoals hier boven op de foto. En niet geheel onbelangrijk; die organisatie zorgt voor opvang en onderwijs voor de kinderen van deze vrouwen.
Een ander mooi initiatief is die van organisatie SETIK. Hun werk kun je zien in dit promotiefilmpje van de vastenactie van Katholiek Nederland TV. Je ziet het verhaal van een vrouw die op de plantage gewerkt heeft en dit leven probeerde te ontvluchten. Ook zie je initiatieven die ervoor zorgen dat Tamil-en Sinhalese vrouwen, na zoveel jaren oorlog, weer met elkaar door één deur kunnen. Superinspirerend!
Er wordt dus al veel gedaan voor de omstandigheden van de vrouwen die onze Ceylon en English Breakfast thee dagelijks plukken. Maar Sri Lanka is er nog lang niet.
Goed dus om hier bij stil te staan als we ons volgende kopje zwarte thee drinken.
Liefs,
Vera
PS: Ik deel al deze linkjes puur omdat ik de filmpjes en websites zelf heb gezien en het de moeite waard vind om het verhaal achter de theeplantages te vertellen. Het heeft niks met geloof, want ik ben niet Katholiek, sponsoring of whatsoever te maken, dus kijk daar maar even doorheen.
Ongevera Rondreis Sri Lanka // Onze route - Ongevera
november 18th, 2015
[…] Daarna zaten we twee uur in een busje dat ons naar Elkaduwa bracht. In dit gebied vind je veel theeplantages. Het is er hartstikke groen en vruchtbaar en minder dichtbevolkt. Je komt hier voor de natuur en […]